انواع ایمپلنت دندان بر اساس کارایی و جایگاه هر کدام متفاوت است. لازم است تا افرادی که قصد انجام ایمپلنت دندان را دارند، از انواع ایمپلنت دندان مطلع باشند. پزشک متخصص ایمپلنت دندان با بررسی شرایط دهان، دندان‌ها و ساختار استخوانی شما تعیین می‌کند که کدام نوع ایمپلنت دندانی برای شما مناسب است. برای آشنایی بیشتر با انواع ایمپلنت دندان، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
معرفی انواع ایمپلنت دندان
ایمپلنت‌های دندان به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها بر اساس نوع ایمپلنت، روش کاشت در فک، طول و قطر، شکل و بدنه و دیگر ویژگی‌ها انجام می‌شود. در ادامه، به معرفی انواع مختلف دسته‌بندی‌های ایمپلنت دندان می‌پردازیم.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس نوع فیکسچر
یکی از رایج‌ترین دسته‌بندی‌های ایمپلنت دندان، بر اساس نوع فیکسچر، که یکی از اجزای اصلی ایمپلنت دندان است، انجام می‌شود. فیکسچر ایمپلنت بخشی از ایمپلنت است که در محل ریشه در فک قرار داده می‌شود. این دسته‌بندی که شامل انواع ایمپلنت‌های استخوانی است، به صورت زیر شرح داده می‌شود:
ایمپلنت اندوستیل (داخل استخوانی)
ایمپلنت‌های اندوستیل، که متداول‌ترین نوع ایمپلنت‌ها به شمار می‌روند، به طور مستقیم در استخوان فک کاشته می‌شوند و به عنوان جایگزینی برای پروتزهای دائمی یا بریج‌ها عمل می‌کنند. این روش به‌ویژه برای تعویض یک دندان بسیار کاربردی است.
ایمپلنت‌های اندوستیل یا داخل استخوانی به شکل استوانه‌ای هستند که از دو پیچ و یک اباتمنت تشکیل شده‌اند و در بالای آن تاج دندان قرار می‌گیرد.
سطح این ایمپلنت‌ها ممکن است دارای سطح صاف یا تیغه‌دار باشد.
ایمپلنت‌های اندوستیل از موادی مانند تیتانیوم، زیرکونیوم یا سرامیک ساخته می‌شوند
انواع مختلفی از جمله ایمپلنت پیچی، تیغه‌ای و عرضی را شامل می‌شوند.
ایمپلنت ساب پریو استیل
نوع دیگری از ایمپلنت‌های دندانی، ایمپلنت‌های ساب پریواستیل هستند که از فلز ساخته شده و در زیر بافت لثه و روی استخوان فک قرار می‌گیرند.
قاب فلزی این ایمپلنت‌ها از موادی مانند مولیبدن، کروم یا کبالت ساخته می‌شود و پس از بهبودی لثه، به آن متصل می‌شود.
اگرچه امروزه استفاده از این روش چندان رایج نیست، اما برای افرادی که نمی‌توانند از دندان مصنوعی استفاده کنند یا تراکم استخوان فک آنها پایین است، می‌تواند یک گزینه مناسب برای جایگزینی چند دندان از دست رفته در یک ناحیه باشد.
ایمپلنت زایگوماتیک
این نوع ایمپلنت در استخوان زایگوماتیک قرار می‌گیرد و در شرایطی که فضای کافی برای کاشت ایمپلنت در فک وجود ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش ایمپلنت کمتر متداول است و فقط در موارد خاص انجام می‌شود.
انواع ایمپلنت دندان براساس مراحل کاشت
مراحل کاشت ایمپلنت با بررسی وضعیت بیمار تعیین می‌شود. به طور کلی، دندانپزشکان روش‌های مختلفی را برای کاشت ایمپلنت‌های دندانی انتخاب می‌کنند که در زیر به آنها اشاره می‌شود:
- ایمپلنت دندان تک مرحله‌ای
- ایمپلنت دندان دو مرحله‌ای
انواع ایمپلنت دندان تک مرحله‌ای
این نوع ایمپلنت شامل قرار دادن فیکسچر ایمپلنت بلندتری در فک و لثه است، به طوری که قسمت بالایی ایمپلنت نمایان می‌شود. این فرآیند به ما این امکان را می‌دهد که پس از چندین ماه بهبودی، به پزشک مراجعه کرده و بدون نیاز به جراحی دوباره ایمپلنت دندان، اباتمنت را مستقیما روی ایمپلنت قرار دهیم. این روش به خصوص در مواردی که نیاز به تمام مراحل کاشت ایمپلنت در یک روز وجود دارد، مناسب است. به این ترتیب، با قرار دادن فیکسچر در فک، تاج دندان و پروتز روی آن به درستی قرار می‌گیرند.
ایمپلنت دو مرحله‌ای
ایمپلنت دو مرحله‌ای یکی از روش‌های کاشت ایمپلنت دندان است که به دو مرحله جراحی نیاز دارد. در مرحله اول، با برش لثه، فیکسچر در استخوان فک قرار داده می‌شود. پس از گذشت ۲ تا ۴ ماه، فک برای جراحی دوم آماده می‌شود. در مرحله دوم و پس از بهبود کامل دهان، تاج ایمپلنت روی فیکسچر نصب می‌گردد.
تفاوت ایمپلنت تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای
تفاوت ایمپلنت‌های دو مرحله‌ای و تک مرحله‌ای در نحوه قرارگیری فیکسچر دندان است.
در ایمپلنت تک مرحله‌ای، فیکسچر درون لثه قرار می‌گیرد و تاج آن بیرون از لثه قرار دارد. اما در ایمپلنت دو مرحله‌ای، فیکسچر به طور کامل در لثه قرار می‌گیرد و پس از دوره نقاهت، تاج دندان طی یک جراحی دیگر روی ایمپلنت نصب می‌شود.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس اندازه
ایمپلنت دندان را بر اساس سایز به سه گروه تقسیم می‌شوند:
- ایمپلنت دندان استاندارد
- مینی ایمپلنت دندانی
- ایمپلنت پهن
ایمپلنت استاندارد: یکی از کاربردی‌ترین انواع ایمپلنت‌ها، ایمپلنت‌های استاندارد است. این ایمپلنت‌ها با اندازه‌ای بین 3.5 تا 4.5 میلی‌متر عرضه می‌شوند و معمولا برای دندان‌های جلویی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مینی ایمپلنت دندانی: مینی ایمپلنت‌های دندان دارای پایه‌ای تیتانیومی هستند که در انتهای آن یک توپ، سوکت و حلقه لاستیکی قرار دارد. این نوع ایمپلنت دندان شامل اباتمنت نیست و همین ویژگی باعث کاهش مراحل کاشت می‌شود. از جمله مزایای مینی ایمپلنت‌ها می‌توان به زمان ترمیم کوتاه‌تر اشاره کرد.
ایمپلنت پهن: ایمپلنت‌های پهن، بزرگتر از ایمپلنت‌های استاندارد بوده و قطری بین 4.5 تا 6 میلی‌متر دارند. این نوع ایمپلنت‌ها معمولا برای دندان‌های عقبی که در انتهای دهان قرار دارند به کار می‌روند، زیرا این دندان‌ها به دلیل اندازه بزرگتر و ریشه‌های گسترده‌تر نسبت به دندان‌های جلویی به ایمپلنت‌های پهن نیاز دارند.
انواع ایمپلنت دندان براساس ماده سازنده
در سال‌های اخیر، بیشتر ایمپلنت‌های دندانی از ماده‌ای به نام تیتانیوم ساخته می‌شدند. با این حال، با پیشرفت‌های تکنولوژیکی اخیر، امروزه ایمپلنت‌های دندانی از مواد متنوع‌تری تولید می‌شوند.
تیتانیوم
فلز تیتانیوم به عنوان یکی از متداول‌ترین مواد برای ایمپلنت‌های دندانی شناخته می‌شود. ویژگی خاص تیتانیوم در دهه 1950 کشف شد و نشان داد که ایمپلنت‌های تیتانیومی به استخوان اجازه می‌دهند به طور اصولی رشد کند. به عبارت دیگر، این فلز به استخوان اجازه می‌دهد تا به آن پیوند برقرار کرده و در کنار آن رشد کند، که منجر به ایجاد یک اتصال دائمی می‌شود.
از زمان این کشف، ایمپلنت‌های تیتانیومی با تقاضای زیادی روبه‌رو شده‌اند. این مواد نتایج طولانی‌مدت و هزینه‌ای مناسب را ارائه می‌دهند و به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای کاشت دندان در تمام دوران‌ها باقی مانده‌اند.
زیرکونیا
برخلاف تیتانیوم، زیرکونیا یک ماده جدید است که به تازگی برای تولید ایمپلنت‌های دندانی به کار می‌رود. این ماده به عنوان یکی از گزینه‌های نوآورانه برای ایمپلنت‌های دندانی در آینده شناخته می‌شود. زیرکونیا از اوایل دهه 1990 به طور کامل در ساخت ایمپلنت‌ها و اباتمنت‌ها به کار گرفته شده است، با این حال، در این دوره، تیتانیوم همچنان به عنوان ماده اصلی برای کاشت دندان باقی مانده است.
انواع ایمپلنت دندان براساس نوع اتصال
پُرکننده‌ای به نام اباتمنت به عنوان واسطه بین سر ایمپلنت و تاج دندان قرار می‌گیرد و مسئول نگهداری تاج دندان است. نحوه اتصال سر ایمپلنت به اباتمنت به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود:
- اتصال شش ضلعی داخلی (اتصال نری)
- اتصال شش ضلعی خارجی (اتصال نری)
- اتصال هشت ضلعی داخلی (اتصال مادگی)
در هر یک از این روش‌ها، اباتمنت با توجه به نوع شش ضلعی یا هشت ضلعی سر ایمپلنت، به طور محکم به ایمپلنت متصل و در جای خود ثابت می‌شود.
سخن پایانی
انتخاب نوع ایمپلنت دندان به نیازها و شرایط هر بیمار بستگی دارد. ایمپلنت‌های تیتانیومی به دلیل پیوند خوب با استخوان و هزینه مناسب بسیار محبوب هستند، در حالی که ایمپلنت‌های زیرکونیا به دلیل زیبایی و مقاومت بالا برای ظاهر طبیعی‌تر مناسب‌اند. ایمپلنت‌ها به دو دسته تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای تقسیم می‌شوند و ایمپلنت‌های پهن برای دندان‌های عقبی و مینی ایمپلنت‌ها برای فضاهای محدود استفاده می‌شوند. انتخاب نهایی باید با مشورت دندانپزشک و بر اساس شرایط بیمار انجام شود.